Fistaszki (orzechy ziemne, orzechy arachidowe) – wartości odżywcze
Razem z chipsami i paluszkami fistaszki tworzą trio najchętniej wybieranych przekąsek. Podaje się je w pubach, podczas domówek czy przy wspólnym oglądaniu telewizji. Są smacznym i pożywnym źródłem białka i tłuszczu. Nazywane są również orzeszkami ziemnymi lub orzechami arachidowymi.
Pochodzenie fistaszków
Fistaszki pochodzą z Ameryki Południowej. Były hodowane na terenie Peru około 1500 roku przed Chrystusem. Inkowie jadali je po wyprażeniu, korzystali też z ich oleju. Obecnie hoduje się je w krajach o ciepłym klimacie na prawie wszystkich kontynentach (Azja, Afryka, Oceania, obie Ameryki i Europa).
Największe połacie upraw fistaszków znajdują się na terenie Afryki i Azji . W Afryce największymi dystrybutorami fistaszków są Sudan, Nigeria i Senegal.
W Azji – Indie, Chiny, Indonezja, Birma, Bangladesz i Wietnam. W Ameryce Południowej uprawą tej rośliny zajmują się Argentyna i Brazylia, a w USA takie stany, jak Wirginia i Karolina oraz południowy-zachód kraju. W Europie pola fistaszkowe znajdziemy przede wszystkim w Bułgarii, a mniejsze areały – w Grecji i Hiszpanii.
Fistaszki mają wysoką zawartość białka i tłuszczu. Zawierają również błonnik. W jednym orzeszku ziemnym znajdziemy od 50 do 55 procent białka. Wśród aminokwasów najmniej znajdziemy w nim lizyny , nieco więcej metioniny i tryptofanu.
Fistaszki sprzedawane bez łupiny zawierają od 5 do 7 proc. tłuszczu. Tłuszcz obecny w fistaszkach to w przeważającej ilości kwas oleinowy (około 50 proc. całego tłuszczu), kwas linolenowy (około 30 proc.) i pozostałe kwasy tłuszczowe (w tym kwas palmitynowy).
Jeśli orzeszki są nieodpowiednio przechowywane, mogą jełczeć (w miesiącach ciepłych po około 1,5 miesiąca, w zimnych – po około 2-3 miesiącach). Fistaszki mają więcej błonnika niż soja, około 10 proc.
Wśród substancji mineralnych obecnych w fistaszkach należy wymienić potas ,, magnez, wapń , sód, cynk , mangan i miedź.
Orzechy arachidowe są niezwykle pomocne w walce ze stresem . Zawierają około 12 mg/100 g niacyny, a zatem około 85% dziennego zapotrzebowania organizmu na witaminę B3.
Witamina B3 silnie wspomaga układ nerwowy, czyli łagodzi stres, ułatwia zasypianie, a także koi nerwy. Witamina B3 jest ważnym składnikiem w leczeniu depresji i chorób psychicznych.
Orzechy arachidowe mogą być zatem dobrym lekarstwem na zmęczenie, osłabienie, stresowy dzień w pracy, bezsenność, jak również przy bólach migrenowych
Orzechy arachidowe nie mają jedynie dobroczynnego wpływu na nasze nerwy. Mogą też pomóc w obniżeniu złego cholesterolu, wspomagają dobry cholesterol, a co za tym idzie, zapobiegają powstawaniu miażdżycy, zawałowi, a także chorobie wieńcowej.
Co więcej, orzechy arachidowe ze względu na dość dużą zawartość potasu, regulują ciśnienie krwi i chronią organizm przed nadciśnieniem. Obniżają także poziom cukru we krwi, wspomagają pamięć i koncentrację oraz poprawiają sprawność seksualną dzięki zawartej argininie.
Orzeszki arachidowe, choć mają dużo zalet, są także silnym alergenem pokarmowym. Niestety, mogą doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego. Reakcję alergiczną mogą łatwiej wywołać orzeszki prażone. Po orzechy arachidowe nie powinny sięgać też kobiety w ciąży.
Fistaszki – kalorie
Fistaszki, podobnie jak inne orzechy, są dosyć kaloryczne . W garści, czyli ok. 25 g, znajdziemy aż 140 kcal. Jednak wysoka zawartość białka i nienasyconych tłuszczów w fistaszkach sprawia, że trawią się długo i dają przyjemne uczucie sytości. Możemy je więc dodawać do śniadania, np. w postaci masła orzechowego, żeby dostarczyć organizmowi energii i poskromić apetyt.
Fistaszki – zastosowanie w kuchni
Najbardziej znanym daniem przygotowywanym z użyciem fistaszków jest masło orzechowe. Znamy je także z popularnych, dostępnych w sklepach puszek z solonymi orzeszkami ziemnymi. Jednak fistaszki mają także potencjał cukierniczy, a ich specyficzny, łagodny smak świetnie komponuje się z deserami . Dlatego z fistaszkami można robić ciasteczka , muffinki czy tarty.
